Maakt architectuur gelukkig?

“Architectuur maakt gelukkig” stond er in grote letters boven het krantenartikel. Nu ben ik graag gelukkig (wie niet), en vaak in de buurt van architectuur (opnieuw: wie niet), dus zo’n kop nodigt mij wel uit om verder te lezen. Zou het zo gemakkelijk zijn om gelukkig te worden? En kan een mens ook gelukkig worden van lelijke architectuur?

Maar nee, het bleek toch een kwestie te zijn van nuances en onzekerheden onder een pakkende kop. Op basis van Engels onderzoek leek enig verband te bestaan tussen aan de ene kant de waarderings­cijfers die mensen gaven voor mooie stadse plekken en architectonische bezienswaardigheden, en aan de andere kant de gezondheid van de inwoners van die wijken. Echter: “Verder onderzoek is nodig om deze bevindingen hard te kunnen maken”. Japanse onderzoekers hadden overigens juist een positief verband gezien tussen een groene omgeving (dus met minder architectuur), lichamelijke en geestelijke gezondheid, en lagere criminaliteitscijfers.

Architectuur blijkt dus niet de ultieme instant-oplossing te bieden om gelukkig te worden. Jammer. Het was anders een geweldige publiekstrekker voor “De kleine ontdekkingsreis” geweest. We zijn immers allemaal op zoek naar geluk, toch?

Maar gelukkig ken ik nog wel een andere invalshoek, op grond waarvan de woorden “excursie” en “geluk” heel goed samengaan. Het blijkt namelijk dat een mens over het algemeen gelukkiger wordt van ervaringen, dan van spullen. Fiets dus een bloesemtocht, ga naar een concert,  bezoek een tentoonstelling, ga schelpen zoeken op het strand na een storm, en ga (vooral) op een kleine ontdek­kingsreis. Belevenissen zorgen voor een gevoel van geluk en tevredenheid op de lange termijn.

En nu ik toch bezig ben: naast het langdurig positieve gevoel dat je aan je ervaringen overhoudt zijn er nog wel wat andere geluksverhogende factoren te noemen die samenhangen met het maken van excursies. Zo is bijvoorbeeld gebleken dat je van actieve ontspanning gelukkiger wordt dan van passieve ontspanning. (Al is het lezen van een goed boek, languit liggend op de bank, soms ook wel eens erg fijn). Ook het ontmoeten van nieuwe mensen en het leggen van sociale contacten draagt bij aan ons algemene geluksgevoel.

Maakt architectuur dus gelukkig? Tja, ik kan natuurlijk alleen voor mezelf spreken: mij wel (meestal). En u ook, hoop ik. Want er is héél veel architectuur daarbuiten.